Java Syntax සහ Structure: Beginnersලාට අත්වැලක්

ඉතිං කොහොමද යාලුවනේ! අද මම ඔයාලා එක්ක කතා කරන්න යන්නේ software development ලෝකයේ නැතුවම බැරි language එකක් ගැන. ඒ තමයි Java! Java කියන්නේ ලෝකේ ජනප්‍රියම programming languages වලින් එකක්. ඒ වගේම enterprise-level applications වල ඉඳන් mobile apps (Android) දක්වා, game development වල ඉඳන් big data processing දක්වා ගොඩක් දේවල් වලට Java පාවිච්චි වෙනවා. ඉතින් ඔයාලා අලුතින් Java ඉගෙන ගන්න පටන් ගන්න කෙනෙක් නම්, නැත්නම් Java ගැන පොඩි refresher එකක් ඕනේ නම්, මේ article එක ඔයාලට ගොඩක් වැදගත් වෙයි. අද අපි බලමු Java code එකක මූලිකම ව්‍යුහය සහ syntax rules මොනවාද කියලා. බය වෙන්න එපා, මම ඔයාලට පුළුවන් තරම් සරලව කියලා දෙන්නම්!

Java වලට ආයුබෝවන්! (Hello Java!)

Java කියන්නේ object-oriented programming (OOP) language එකක්. ඒ කියන්නේ මේක objects වටා ගොඩනැගිලා තියෙන්නේ. Java වල ප්‍රධානම දර්ශනය තමයි "Write Once, Run Anywhere" (WORA) කියන එක. ඒ කියන්නේ ඔයා code එකක් ලියලා compile කරාට පස්සේ, ඒක ඕනෑම platform එකක (Windows, macOS, Linux) වෙනස්කම් නැතුව run කරන්න පුළුවන්. මේක සිද්ධ වෙන්නේ Java Virtual Machine (JVM) එක නිසා. අපි Java code එකක් compile කරාම, ඒක byte code බවට පත් වෙනවා. මේ byte code එක JVM එකට තේරෙනවා. JVM එක ඒක අදාළ platform එකට ගැලපෙන්න run කරනවා. නියමයි නේද?

Java code එකක් ලියන්න කලින්, අපිට Java Development Kit (JDK) එක install කරගන්න වෙනවා. JDK එක තමයි Java applications develop කරන්න අවශ්‍ය tools (compiler, JVM) සපයන්නේ. ඒක setup කරගත්තා නම්, අපි යමු දැන් Java code එකක ව්‍යුහය කොහොමද කියලා බලන්න.

Class එකේ කතන්දරේ (The Story of the Class)

Java වල හැම දෙයක්ම වගේ සිද්ධ වෙන්නේ class එකක් ඇතුළේ. Class එකක් කියන්නේ objects හදන්න තියෙන blueprint එකක් වගේ දෙයක්. හිතන්න ඔයාට ගෙවල් ටිකක් හදන්න ඕනේ කියලා. ගෙවල් හැදුවට කලින් ඔයාට ගේක plan එකක් හදාගන්න ඕනේ නේද? ඒ plan එක තමයි class එක. ඒ plan එකෙන් හදන හැම ගේම තමයි object එක.

මූලිකම class එකක් මෙහෙම ලියන්න පුළුවන්:

public class MyFirstProgram {
    // මෙතන තමයි ඔයාගේ code එක ලියන්නේ
}

• public: මේක access modifier එකක්. ඒ කියන්නේ මේ class එක ඕනෑම තැනක ඉඳන් access කරන්න පුළුවන් කියන එක.
• class: මේ keyword එකෙන් කියන්නේ අපි class එකක් define කරනවා කියන එක.
• MyFirstProgram: මේක තමයි class එකේ නම. Class නම් හැම විටම PascalCase (එහෙමත් නැත්නම් UpperCamelCase) එකෙන් ලියන්න ඕනේ. ඒ කියන්නේ හැම වචනයකම පළවෙනි අකුර capital.
• { } (curly braces): මේවා class එකේ body එක පෙන්නනවා. Class එකට අයිති හැම code එකක්ම මේ curly braces ඇතුළේ ලියන්න ඕනේ.

Class එකක් ඇතුළේ fields (variables) සහ methods (functions) තියෙන්න පුළුවන්. Fields කියන්නේ data ගබඩා කරන තැන්. Methods කියන්නේ tasks කරන code blocks.

public class Student {
    // Fields (variables)
    String name;
    int age;

    // Method
    public void introduce() {
        System.out.println("Hi, my name is " + name + " and I am " + age + " years old.");
    }
}

උඩ තියෙන example එකේ Student කියන class එකට name සහ age කියන fields දෙකක් තියෙනවා, ඒ වගේම introduce() කියන method එකක් තියෙනවා.

Main method එක තමයි වැඩේ! (The Main Method is the Thing!)

ඔයා Java program එකක් run කරනකොට, program එකට පටන් ගන්න තැනක් තියෙන්න ඕනේ නේද? ඒ පටන් ගන්න තැන තමයි main method එක. හැම Java application එකකම main method එකක් තියෙන්න ඕනේ. නැත්නම් program එක run වෙන්නේ නෑ.

මේ තියෙන්නේ main method එකේ සම්පූර්ණ signature එක:

public static void main(String[] args) {
    // මෙතන තමයි program එකේ entry point එක
}

දැන් අපි මේකේ හැම කොටසක්ම තේරුම් ගනිමු:

• public: මේකත් access modifier එකක්. මේ method එක JVM එකට ඕනෑම තැනක ඉඳන් execute කරන්න පුළුවන් කියන එක.
• static: මේක ගොඩක් වැදගත්. static keyword එකෙන් කියන්නේ මේ method එක class එකේ object එකක් හදන්නේ නැතුවම execute කරන්න පුළුවන් කියන එක. ඒ කියන්නේ program එක run වෙනකොට JVM එකට කෙලින්ම main method එක call කරන්න පුළුවන්.
• void: මේක return type එක. void කියන්නේ මේ method එක run වෙලා කිසිම value එකක් return කරන්නේ නෑ කියන එක.
• main: මේක method එකේ නම. Java වල standard entry point method එකේ නම main වෙන්නම ඕනේ.
• (String[] args): මේක parameters list එක. String[] args කියන්නේ program එක run කරනකොට command line එකෙන් pass කරන arguments අරගන්න පුළුවන් කියන එක. මේක String data type එකේ array එකක්.

දැන් අපි බලමු අපේ පළවෙනි Java program එක, ඒ කියන්නේ famous “Hello, World!” program එක:

public class HelloWorld {
    public static void main(String[] args) {
        System.out.println("Hello, World!"); // Console එකේ "Hello, World!" කියලා print කරනවා
    }
}

මේ program එක compile කරලා run කරාම, console එකේ Hello, World! කියලා print වෙයි.

කෝඩ් ලියද්දි සැලකිලිමත් වෙන්න (Be Careful When Writing Code) - Coding Conventions

හොඳ code එකක් කියන්නේ වැඩ කරන code එකක් විතරක් නෙමෙයි, වෙනත් කෙනෙකුට (හෝ අනාගතයේ ඔයාටම) පහසුවෙන් තේරුම් ගන්න පුළුවන් code එකක්. ඒකට තමයි coding conventions පාවිච්චි කරන්නේ. මේවා අනිවාර්ය නීති නෙමෙයි, හැබැයි මේවා පාවිච්චි කරන එක හොඳ developer කෙනෙක් විදියට ඔයාට ලොකු වාසියක්.

1. Naming Conventions:

• Classes: PascalCase (UpperCamelCase) වලින් ලියන්න. උදාහරණ: MyClass, StudentData.
• Methods: camelCase වලින් ලියන්න. පළවෙනි වචනයේ පළවෙනි අකුර small, ඊළඟ වචන වල පළවෙනි අකුර capital. උදාහරණ: calculateSum(), getData().
• Variables: camelCase වලින් ලියන්න. උදාහරණ: firstName, totalAmount.
• Constants: හැම අකුරක්ම capital වලින් ලියන්න, වචන වෙන් කරන්න underscores (_) පාවිච්චි කරන්න. උදාහරණ: MAX_VALUE, PI_VALUE.

2. Indentation:

code එක කියවන්න පහසු වෙන්න indentation (ඉදිරියට තල්ලු කිරීම) පාවිච්චි කරන්න. සාමාන්‍යයෙන් spaces 4ක් හෝ tab එකක් පාවිච්චි කරනවා. හැම විටම consistency එකක් තියාගන්න. මේකෙන් code එකේ block structure එක පැහැදිලිව පේනවා.

3. Comments:

Code එකේ සංකීර්ණ කොටස් තේරුම් ගන්න comments දාන්න. Java වල comments වර්ග දෙකක් තියෙනවා:

• Single-line comments: // දාලා ලියන්න.
• Multi-line comments: /* ... */ ඇතුළේ ලියන්න.
• Javadoc comments: /** ... */ මේවා documentation හදන්න පාවිච්චි කරනවා.

// මේක single-line comment එකක්
/*
මේක multi-line comment එකක්.
ලොකු විස්තරයක් ලියන්න පුළුවන්.
*/
/**
 * මේක Javadoc comment එකක්.
 * Method එකක, Class එකක විස්තර ලියන්න පාවිච්චි කරනවා.
 */

4. Semicolons (;):

Java වල හැම statement එකක්ම ; එකකින් ඉවර වෙන්න ඕනේ. මේක හරියට වාක්‍යයක් ඉවර වුනාම තිතක් තියනවා වගේ දෙයක්.

5. Curly Braces ({ }):

class, method, if, for වගේ code blocks වල body එක පෙන්නන්න මේවා පාවිච්චි කරනවා. Braces තියන විදි දෙකක් ජනප්‍රියයි:

• One True Brace Style (OTBS): { එක එකම line එකේ.
• Allman style: { එක ඊළඟ line එකේ.

Java community එකේ OTBS තමයි ගොඩක් වෙලාවට පාවිච්චි කරන්නේ.

// OTBS style
public class MyClass {
    public void myMethod() {
        // code here
    }
}

// Allman style
public class MyClass
{
    public void myMethod()
    {
        // code here
    }
}

ඔයා කැමති style එකක් තෝරගන්න පුළුවන්, හැබැයි project එකක් ඇතුළේ එකම style එක පාවිච්චි කරන්න අමතක කරන්න එපා.

පොඩි උදාහරණයක් බලමු (Let's See a Small Example)

අපි දැන් මේ හැම දෙයක්ම එකට ගලපලා පොඩි program එකක් හදමු. මේ program එකෙන් පුද්ගලයෙකුගේ නම සහ උපන් වසර ලබාගෙන ඔහුගේ වයස ගණනය කරනවා.

import java.time.Year; // Year class එක import කරගන්නවා

public class PersonAgeCalculator {

    // Main method - program එකේ entry point එක
    public static void main(String[] args) {
        // Variables declare කරනවා
        String personName = "Kasun";
        int birthYear = 1990;

        // වත්මන් වසර ලබාගන්නවා
        int currentYear = Year.now().getValue();

        // වයස ගණනය කරනවා
        int personAge = currentYear - birthYear;

        // Console එකේ output print කරනවා
        System.out.println("Hello, " + personName + "!");
        System.out.println("Based on your birth year (" + birthYear + "), you are " + personAge + " years old.");

        // තවත් පොඩි condition එකක් දාමු
        if (personAge >= 18) {
            System.out.println("You are an adult. Keep learning!");
        } else {
            System.out.println("You are still young. Enjoy your time and learn coding!");
        }
    }
}

මේ code එකේ අපි අලුත් දෙයක් දැම්මා: import java.time.Year;. මේකෙන් කරන්නේ Java වල built-in library එකකින් Year කියන class එක අපේ program එකට පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් වෙන විදියට import කරගන්න එක. ඕනෑම complex functionality එකක් කරන්න, අපිට අනිවාර්යයෙන්ම built-in classes හෝ third-party libraries පාවිච්චි කරන්න වෙනවා. ඊට අමතරව, අපි if-else statement එකකුත් පාවිච්චි කරලා, personAge එකට අනුව වෙනස් message එකක් print කරනවා.

ඉස්සරහට මොකද කරන්නේ? (What's Next?)

හරි යාලුවනේ, අද අපි Java code එකක මූලිකම structure එක, class එකක් කියන්නේ මොකක්ද, main method එකේ වැදගත්කම සහ coding conventions ගැන සරලව කතා කළා. මේවා තමයි Java ඉගෙන ගන්න පටන් ගන්න කෙනෙකුට අනිවාර්යයෙන්ම දැනගන්න ඕනේ මූලිකම දේවල්.

මේ article එක කියවලා ඔයාලට Java ගැන පොඩි අදහසක් ආවා කියලා හිතනවා. දැන් ඔයාලට පුළුවන් JDK එක install කරගෙන, කැමති IDE එකක් (IntelliJ IDEA, Eclipse, VS Code) පාවිච්චි කරලා මේ code ටික ටයිප් කරලා run කරලා බලන්න. තව ඔයාලට පුළුවන් මේ උදාහරණය වෙනස් කරලා, ඔයාලගේම පොඩි additions ටිකක් දාලා අත්හදා බලන්න. ඒක තමයි ඉගෙන ගන්න හොඳම ක්‍රමය!

මතක තියාගන්න, programming කියන්නේ පුහුණුවෙන් දියුණු වෙන දෙයක්. පුළුවන් තරම් code ලියන්න, වැරදෙන තැන් වලින් ඉගෙන ගන්න. මොකද වැරදීම් කියන්නේ ඉගෙන ගන්න හොඳම අවස්ථාවන්.

මේ article එක ගැන ඔයාලගේ අදහස්, ප්‍රශ්න, යෝජනා තියනවා නම් පහළින් comment section එකේ දාගෙන යන්න. මම පුළුවන් ඉක්මනටම උත්තර දෙන්නම්. ඊළඟ article එකෙන් හම්බවෙමු, එතකල් coding වලට ජයවේවා!